Yalıboyu Evleri ve Yeşilırmak

Orta Karadeniz çıkış noktasında bulunan Amasya‘ya gidenler Yalıboyu Evleri ve Yeşilırmak arasındaki o muhteşem etkileşimi çok bilir. O etkileşim ki günün her saati fotoğrafçıları da derinden etkiler.

Yalıboyu bölgesi Amasya’nın oldtown bölgesi de diyebileceğimiz bir yer. Zaten ülkemizde bu kapsamda ayakta kalan ve yaşanılan çok fazla yer de kalmadı. 

Bölgenin en önemli özelliği Yeşilırmak boyunca uzanan cumbalı konakların Amasya mimarî yapıları içerisinde Osmanlı Evi örneklerini oluşturması ve şehzadeler dönemini günümüze taşıması. 

Amasya Yalıboyu Evleri, daha çok 19. yüzyıla ait olup hepsi kültür varlığı olarak tescil edilerek koruma altına alınmış. 

Bölgede şu anda Turizm Bakanlığı tarafından kültür mirası olarak tescil edilmiş 67 konak var. Bunlardan bazıları otel, bazıları müze bazıları da ikamet olarak kullanılıyor. Yalıboyu Evleri gezisi kapsamında her bir konak ise sizleri bekliyor.

Yalıboyu Evleri Bölgesinde Görülecek Yerler

-Hatuniye Cami

Gördüğünüz fotoğraftaki Hatuniye Cami Sultan II. Bayezid’in hanımı ve Şehzade Ahmet’in annesi Bülbül Hatun tarafından 1510 yılında yaptırılmış. Yeşilırmak kıyısında Hatuniye Mahallesi’nde bulunuyor. Hamam ve sübyan mektebi ile bir külliye de denebilir.

Cami, dikdörtgen planlı olarak inşa edilmiş. Duvarları moloz taştan örülme. Yer ve tavan döşemeleri ise ahşaptan.

Değişik mimarisi ile dikkat çekiyor. 1510 yılı yapımı hamamı ile birlikte düşünüldüğünde Özellikle gün batımında harika fotoğraflar alabilirsiniz.

Adres: Hatuniye Mahallesi, Figani Sk. No:4, 05100 Amasya Merkez/Amasya  

-Hazeranlar Konağı

Hatuniye Camisi’nin hemen yan tarafında görülen Hazeranlar Konağı ise 1865 yılında yaptırılmış. Yalı evleri dizisindeki en güzel konak diyebilirim.

İsmini; burada uzun yıllar yaşamış Hazeran Hanımdan almış. Geleneksel Osmanlı konut mimarisinin seçkin örneklerinden olan yapı 2001 tarihinde “Müze Ev” olarak ziyarete açılmış.

Hazeranlar Konağı’nda 19.yy. yaşantısını yansıtan giysiler, halı ve kilimler, günlük konakta kullanılan mutfak eşyaları ve kadın ziynet eşyaları gibi malzemeler teşhir ediliyor. Müze 08:00-17:00 (08:30-19:00 yazın) saatleri arasında açık. Giriş 6 TL (2019). Müzekart ile ücretsiz.  

Adres: Hatuniye Mahallesi, Hazeranlar Sk. No:19, 05100 Amasya Merkez/Amasya      Tel: +90 (358) 218 50 02 

Int: https://muze.gov.tr/muze-detay?sectionId=HAZ01&distId=MRK

-Şehzadeler Müzesi

Alçak köprünün hemen yanındaki bayrak asılı bina Şehzadeler Müzesi. Özel bir müze. 2008 tarihinde ziyarete açılmış. Burada Osmanlı İmparatorluğu’na hizmet vermiş 12 şehzadenin balmumu heykelleri ve kişisel eşyaları var. Bu şehzadelerden 7 tanesi tahta çıkmış.

Müzenin alt katında Amasya’da valilik yapan fakat sultan olma fırsatı bulamayan şehzadelerin balmumu heykelleri, üst katta ise Amasya’da valilik yapıp sonra Osmanlı Devleti’nde sultan olan (Şehzade) padişahların balmumu heykellerine yer verilmiş.

Müzede görevline Muhteşem Yüzyıl dizisinin müzeye nasıl yansıdığını sordum. Meğerse müzede herkes Şehzade Mustafa’yı ziyaret ediyormuş. Müze, 08:30-17:30 saatleri arasında açık. Giriş 6 TL (2019).

Adres: Hatuniye Mahallesi, Hazeranlar Sk. No:1, 05100 Amasya Merkez/Amasya      Tel: (0358) 218 50 02  Int: http://www.amasyakulturturizm.gov.tr/TR-59517/sehzadeler-muzesi.html

-Alçak Köprü

Roma Dönemi’nde, Antik Amasya Kalesi’nden karşı mahallelere geçişi sağlamak amacıyla inşa edilmiş ancak nehir yatağının yükselmesi sonucu köprü kemerleri aşağıda kaldığından Ziya Paşa tarafından 1865’te köprü kemerleri üzerine ayaklar inşa edilerek günümüze kadar gelmiş.

Fotosever arkadaşlarıma şunu söyleyebilirim köprü bölgenin en önemli resim çekim noktası.

Sabahtan öğleye kadar yüzünüzü yalıboyuna döndüğünüzde güneş tam arkanızda kalıyor. Yani yalıboyuna yönelik gündüz çekimlerinizi gün doğumu ile saat 10:30 saatleri arasında bitirmiş olmanız gerekiyor. Önemli bilgi.

-Orta Bölge

Akşam çekimleri için ise güneş Harşena Dağı’nın arkasında kaldığı için bir kısıtlama yok çünkü vadiden çekebileceğiniz bir gün batımı yok. Ancak gün batarken ve battığında yalıboyu, kral mezarları ve kaleyi de içine alacak şekilde dönüşümlü değişen çok güzel bir aydınlatma var.

Foto severlerin buradan çok güzel fotoğraflar alması mümkün ancak ışıklandırma nedenini anlayamasam da saat 2300 civarında kapatılıyor. Önemli bilgi.

-Su Dolapları

Dikkatinizi çekmiştir. Irmağın birçok yerinde tarihi su dolapları var. Döneminde Yalıboyu Evlerinde oturanlar bu dolapları kullanarak Yeşilırmak’tan su alıp bağ-bahçelerini suluyormuş. 

Daha sonra ise alt yapı yapılıp su hatları kurulunca dolaplar da kaderine terk edilmiş.

Bugün ise bu dolaplar onarılıp şehrin sembollerinden biri olarak nostaljik amaçlı kullanılmaya ve tekrar dönmeye başlamış. 

Değerlendirme

Sonuç olarak Amasya’nın en güzel bölgesi şehrin ileri gelenlerinin de yüzyıllarca yaşadığı Yalıboyu Evleri bölgesidir.

Eğer Amasya’ya gelip bu güzel şehirde kalacaksanız mutlaka burada bulunan konaklardan birini tercih edin ve o güzel nostaljiyi yaşayın.

Amasya ile ilgili diğer yazılarımız için Amasya Gezi Rehberi‘ne bölgesel planlama için Orta Karadeniz Gezi Rehberi‘ne bakmayı unutmayın. Sağlıcakla Kalın.