- Toompea Tepesi ve Kalesi Gezisi
- Tallinn’de Ne Yenir? Nerede Yenir?
- Tallinn Old Town (Alt Şehir) Gezisi
- Baltıkların En Güzel Şehri Tallinn Gezisi
- Tallinn Helsinki Feribot Geçişi
Baltık gezimize Baltıkların En Güzel Şehri Tallinn Gezisi ile devam ediyoruz. Talinn; Estonya’nın başkenti ve en büyük şehri. 1050 yılında kurulmuş. Yarım milyon nüfusuyla tüm Estonya’nın 3’te birini barındırıyor.
Tallinn, Estonca kış şehri demekmiş. Kışlar, şehir kuzeye baktığı için inanılmaz sert geçiyormuş. Gerçi siz bunu temmuz da olsa hissediyorsunuz zaten. Yazları gün 19 saat sürüyor. Yani neredeyse gün batmıyor.
Demografik yapıda da net bir üstünlük yok. Nüfusun %55’i Eston, %35’i Rus uyruklu. Gerçek şu ki Estonlar Ruslara göre daha eğitimli ve daha bilimsel yaklaşım içerisindeler.
Kurulduğu tarihten itibaren Rusya ile İskandinavya arasındaki önemli bir ticaret limanı olduğu için zamanın devletlerinin hedefi haline gelmiş. Bu nedenle de 66 kuleli zamanın en modern surları inşa edilmiş. Şehir; 1997’de UNESCO tarafından Dünya Mirası listesine eklenmiş. 2011 yılında da Avrupa Kültür Başkenti seçilmiş.
Genel olarak şehrin inanılmaz derecede güzel olduğunu söyleyebilirim. Biz de İstanbul’un surlarını bir an önce aslına uygun restore/yeniden yapsak ne kadar güzel olurdu. Onlar başarmış biz de yapabiliriz.
Tallinn Gezisi
Talinn’de Eğitim
Çok da güzel olmayan fotoğrafı koymamın sebebi Estonya’daki eğitim anlayışını göstermek. Irkdaş olmaları sebebiyle onlar da Finlandiya’yı taklit ediyorlar. Eşimin bile dikkatini çekti. Çocuklar ellerinde tebeşirle yerlere ne isterlerse onu çiziyorlar.
Ayrıca annelerin hepsi çocuklarını parka götürüp seyretmiyor, bizzat parkta kumların içerinde beraber kale yapıyorlar. Ben biz de böyle bir şey daha önce görmedim.
Parklar genel olarak tematik. Örneğin Tornide Väljak (Kuleler Meydanı)’da İskandinavya ülkelerinin aralarında nasıl haberleştiği çocuklara mekanik olarak anlatılmaya çalışılmış. Çocuklar burada deneyerek telefonun çalışma prensibini de öğreniyor.
Tabii bu eğitim anlayışının bir sonucu olması gerek. Estonya, dijital dünyada oldukça ilerlemiş durumda. Hatta bu minicik ülke ilk onda gösteriliyor. New York Times’a göre Estonya kuzeyin silikon vadisi. Örneğin hepinizin kullandığı SKYPE bir Estonya ürünü. Birçok büyük şirketin Avrupa IT sistem ve IT geliştirme merkezi ya da NATO siber savunma merkezi Tallinn’de. Yani Software ürünlerinde Dünya’da en üst ligdeler. Bilginize…
Eston-Rus İlişkileri
Estonya bağımsızlığını kazandıktan sonra Ruslar azınlık durumuna düşmüş. 1918 ve 1940 yılında ülkelerinin işgal edilmesini, bağımsızlıklarını kaybetmelerini ve 1989 yılına kadar komünizm ile yönetilmelerini hiç unutmamışlar. Estonlar zamanında kendilerine yapılanları affetmemişler.
Örneğin burada 2 çeşit pasaport var. AB ve Rus Pasaportu. Kendi vatandaşları olmasına rağmen Estonca konuşamayan bir Rus azınlık vatandaşına kesinlikle AB Pasaportu vermiyorlarmış. Rus azınlık buna çok kızsa da onlar da inatla Estonca öğrenmiyor, konuşmuyormuş. İçinden çıkılmaz bir durum yani.
Talinn’de Ulaşım
-Lennart Meri Tallinn Uluslararası Havalimanı (TLL)’ndan Şehir Merkezine Ulaşım
Öncelikle şunu belirtmeliyim. Genel olarak bloglarda kişisel sağlık sigortalarının yapılmasının şart olduğu ve havaalanında kontrol edildiği ifade ediliyor. Estonya’ya girişte kimsenin sağlık sigortasını görmek istemiyorlar ancak siz yine de kendi emniyetiniz için 30.000 € bedelli sağlık sigortası yaptırın.
8 günlük sigorta için ödeyeceğiniz bedel sadece 31 TL (2018). Riske atmaya değmez. Bu sizin güvenliğiniz için de olması gereken bir şey. Diğer taraftan girişte ne için geldiğiniz ve nerede kalacağınız konusunda hazırlıklı olun. Ben her gittiğim yerde makinemi gösterip fotoğraf çekmeye geldim dediğimde genel olarak hoş karşılanıyorum. İş hiç uzamıyor.
Lennart Meri Tallinn Uluslararası Havalimanı (Lennart Meri Tallinna Lennujaam) şehir merkezinin 4 km doğusunda yer alıyor. Her gün 05:54-23:34 saatleri arasında çalışan 2 Numaralı Otobüs, havaalanı şehir merkezi arasında ulaşımı 20 dakikada sağlıyor.
Otobüs biletini 2 € karşılığında otobüs şoföründen alabilirsiniz. Otobüs geldiğiniz terminalin en alt katından 20 dakika aralıklarla kalkıyor ve şehir merkezindeki A. Laikmaa Otobüs Durağı’nda bırakıyor. Tarife ve duraklar için için tıklayınız.
Diğer bir ulaşım yöntemi de tram. Her gün 05:20-00:10 saatleri arasında çalışan 4 Numaralı Tram, havaalanı şehir merkezi arasında ulaşımı sağlıyor. Tram biletini 2 € karşılığında otobüs şoföründen alabilirsiniz. Tram geldiğiniz terminalin şehir tarafından kalkıyor ve şehir merkezindeki Viru Tram Durağı’na gidiyor. Tarife ve duraklar için için tıklayınız.
Taksi kullanmak isterseniz açılış ücreti 5,5 € ve 1,1 €/km olduğu düşünülürse merkeze 10-12 € arası bir ücret karşılığında varabileceğinizi değerlendiriyorum. Saat 23:00-06:00 saatleri arasında daha yüksek bir tarife uygulanıyor.
-Tallinn Card
Ücretsiz ulaşım, İndirimli şehir turları, 40 noktada ücretsiz giriş ve belirli restoranlarda indirim için mutlaka Tallinn Card alın. 24 saatlik kart ücreti 26 €, 48 saatlik kart ücreti 39 € ve 72 saatlik kart ücreti 47 €. 17 yaş altındaki çocuklar için 15 €, 20 € ve 24 €. Bu ücretlere 10 € eklerseniz ücretsiz Hop-On, Hop-Off Otobüsleri kullanma imkanı da elde ediyorsunuz. Kartı havaalanında “Change IT Airport” ofisinden veya bu adreslerdeki her yerden alabilirsiniz.
-Tramvay, Troleybüs ya da Otobüs
Tüm biletleri araçtan alabilirsiniz. Tek gidişlik bilet 2 €. Eğer ödemeyi R-Kiosk büfelerinden alacağınız şehir kartı (2 € depozitolu) ya da kredi kartlarınızla yaparsanız saatlik bilet 1.1 €. Bunun dışında yine R-Kiosk büfelerinden günlük bileti 3 €, 3 günlük bileti 5 € karşılığında kart alabilirsiniz. Ancak bu biletleri sadece siz kullanabiliyorsunuz. Otobüs tarife ve hatlarını görmek için tıklayınız. Tramvay tarife ve hatlarını görmek için tıklayınız. Troleybüs tarife ve hatlarını görmek için tıklayınız.
Eğer yurt içi yurt dışı çevre şehirlere otobüs ile gitmek isterseniz Tallinn Uluslararası Otobüs Terminali (Tallinna Bussijaam)’ne gitmelisiniz. Fiyat, zaman ve yön bilgisi için tıklayınız.
Eğer Hop-On, Hop-Off Otobüslerini kullanacaksanız Tallinn Card almanızı tavsiye ediyorum. Bu durumda 25 € olan ücret 10 €’ya düşüyor. 10:00-17:55 arasında çalışan otobüsler 4 hatta 18 durakta duruyor. Ayrıntılı bilgi için tıklayınız.
-Tren
Tallinn Tren Garı (Balti Jaam) aynı zamanda Estonya demiryolu ulaşımının da merkezi konumunda. Buradan hem bölgesel hem de Moskova’ya tren seferleri var. Bölgesel zamanlama ve bilet fiyatları için tıklayınız.
-Taksi
Taksi kullanmak isterseniz açılış ücreti 5,5 € ve 1,1 €/km. Saat 23:00-06:00 saatleri arasında daha yüksek bir tarife uygulanıyor.
-At Arabası
Genelde böyle bir ulaşım şeklinden bahsetmem. Ancak Tallinn öyle bir güzel şehir ki nasıl ki Venedik gondolsuz olmaz Tallinn’de aynı şekilde bir at arabası gezisini hak ediyor.
Yaklaşık olarak bir şehir gezisini 4 saatte bitirebilirsiniz. 6 kişilik üstü açık ya da kapalı ödeyeceğiniz tutar 150 €.
-Tallinn Helsinki Feribot Geçişi
Eğer bölge ile ilgili bir gezi planı yapacaksanız Tallinn gidiş Helsinki dönüş ya da tam tersi olarak planlama yapmaktan çekinmeyin.
2 şehrin arası cruise ile yaklaşık 2,5 saat. Hem 2 şehir hem de 2 ülke görmüş olursunuz. Bu konu ile ilgili tüm detay ve fotoğrafları Tallinn Helsinki Feribot Geçişi başlıklı yazımızda bulabilirsiniz.
Tallinn’de Gezilecek Yerler
Şehir 3 bölümden oluşuyor. İlginç olanı bu düzen Rusya dönemine kadar böyle devam etmiş.
-Toompea Tepesi; soyluların yaşadığı ve şehri yönettiği yer.
–Old Town (Alt Şehir); daha çok Almanlardan oluşan şehirlilerin yaşadığı bölüm. 19. yy. Rusya dönemine kadar Toompea Tepesi yönetiminden ayrı kalmış.
-Kırsal alan, Alt Şehrin güneyinde yer alan ve gerçek Estonyalı çiftçilerin yaşadığı bölüm.
Biz tabii ki iki bölümü yürüyerek gezdik. Kırsal alanı ise otobüsle. Ben yazımda bu üç bölümden de bahsedeceğim tabii ki yaşadıklarımız çerçevesinde…
-Tallinn Kırsal Alanı
Tallinn’in hemen dışı. Şehrin çevresinde bulunan bölge aslında bizim ülkemizde büyük şehirlerin çevresinde görmek istediğimiz bir bölge. Hey yer yeşil. Doğayı çok iyi korumuşlar.
Oldukça sık ağaçlarla kaplı. Öyle ki sanki tüm ağaçlar tek elden çıkmış gibi düzgün ve sık.
Bu bölgede insanlar hafta sonu kaçmak için kendi yazlıklarını da yapmışlar. Muhtemelen hafta sonları buralarda dinlenip burada ürettikleri ya da ormandan topladıkları ürünler ile hafta içini geçiriyorlar.
Ancak görülen şu ki Tallinn Kırsal Alanı bilgisayarlarda ekran resmi yaptığımız insanın içini rahatlatan fotoğraflar gibi.
-Toompea Tepesi
Toompea Tepesi, Estonya’da 800 yıldır iktidarın merkezi konumunda olan bir yer. Tüm Baltık Bölgesinin en iyi korunmuş kraliyet bölgesi. Tabii ki bunu tam 800 yıl halktan ayrı surların içerisinde kendi hayatlarını bağımsız bir şekilde sürdürmelerine borçlular.
Düşünü 700 sene aynı şehirde adalet sistemi bile ayrı işlemiş. Aynı şehirde ama farklı şehirler farklı vatandaşlar olmuşlar. Hem ülkeyi yönetim merkezi olup sadece fiziken değil aşağıdaki şehre fiilen de tepeden bakmışlar. Üst şehre girişleri kontrol etmek için tek yol ve 2 kontrollü geçiş kulesi yapmışlar.
Tabii ki bu ayrımın fiziksel boyutunu 1300’lü yıllardan itibaren surlar ile sağlamışlar. Kendilerini ise hem dış düşmanlardan hem de aşağı şehirden gelecek saldırılara karşı ilk defa topların da yerleştirildiği kalorifer ısıtmalı kuleler ile korumuşlar.
Tabii ki bu da yetmemiş bugün Šnelli Park içerisinde gölete dönüştürülmüş hendekleri yapmışlar. Bu hendeklerde bugün balık tutuluyor. Šnelli Park hakikaten iyi vakit geçirebileceğiniz ve şehir surlarını dışarıdan görebileceğiniz çok güzel bir yer.
Toompea Tepesi ile ilgili geniş kapsamlı bilgi ve fotoğraflar için Toompea Tepesi ve Kalesi Gezisi başlıklı yazımıza bakabilirsiniz.
-Old Town (Alt Şehir)
Toompea Tepesi’nden sonra şehrin rakip diğer tarafını da anlayabilmek için Tallinn Old Town Gezisi de yapmalısınız. Kısaca bu konuyu açıklayalım. Toompea Tepesi; soyluların yaşadığı ve Estonya’yı yönettiği yer. Bugün Old Town ya da Alt Şehir aşağıdaki bölüm ise daha çok Almanlardan oluşan şehirlilerin yaşadığı diğer bölüm.
Toompea Tepesi tüm Estonya’yı yönetirken tepe her zaman Alt Şehir’den ayrı kalmış. Yönetimleri hatta adalet sistemleri bile ayrıymış.
Alt Şehir’den tepeye çıkışlar da bağlantı sağlayan tek yokuştaki iki geçit kule ile sınırlandırılmış. Bu süreç 19. yy. Rusya dönemine kadar böyle devam etmiş.
Tallinn Old Town ile ilgili geniş kapsamlı bilgi ve fotoğraflar için Tallinn Old Town (Alt Şehir) Gezisi başlıklı yazımıza bakabilirsiniz.
-Harjumägi
Harju Tepesi şehrin modern yüzünü net olarak görebileceğiniz ve hava güzelse çimlere uzanıp güneşlenebileceğiniz güzel bir park. Vabaduse Väljak (Bağımsızlık Meydanı)’a bakıyor.
Bu meydanda askeri geçit törenlerinin ve çeşitli konserlerin yapılıyor. Doğuda Aziz John Kilisesi (1862-67), güneyde Kaarli Bulvarı (2008-09) ve batıda 1918–1920 Estonya Savaşı anısına Zafer Sütunu (2009) var.
Park şehrin güney bölgesinde Alt Şehir’den Toompea Tepesi’ne geçişte yer alıyor. Burası çimlere uzanıp bütün günü geçirebilen gençlerin yeri gibi.
Adres: Komandandi tee 2, 10130 Tallinn, Estonya
-Linnahalli Rand (Plaj Bölgesi)
Belki de Tallinn şehrine en yakıştıramadığım bölge. Linnahalli Rand (Cruise Limanı)’ın hemen sol tarafında yer alıyor.
Bu bölgeden Estonya’nın Tallinn bağlantısı sağlanıyor. Aynı zamanda bölge şehir sakinlerinin plaj olarak da kullandığı bir yer.
Gerçeği söylemek gerekirse Sovyet döneminden kalan buradaki yapılar hiç de şehir gibi cezbedici değil. Muhtemelen başka projeleri var diye düşünüyorum.
Bu nedenle bu Cruise ulaşımını kullanmayacaksanız buraya gelmeniz için de bir sebep yok.
Tallinn’de Ne Yenir? Nerede Yenir?
Özellikle şehre özgü kafe ve restoranların yer aldığı Raekoja Plats (Belediye Meydanı) bölgesi yemek yemek için ideal bölge.
Bölgede deneyimlediğimiz tüm mekanlar ile ilgili bilgi ve fotoğrafları Tallinn’de Ne Yenir? Nerede Yenir? başlıklı yazımızda bulabilirsiniz.
Tallinn’de Nerede Kalınır?
Talinn çok uygun fiyatlarla kalabileceğiniz ve Ortaçağı yaşayabileceğiniz uygun butik otellerle dolu.
Bu otellerin gecelikleri 2 kişi kahvaltı dahil 60-80 € civarında. Oldukça da tarihi ve butik özellikle sahip oteller.
Ancak biz tercihimizi Alt Şehir bölgesine çok yakın olan Radisson Blu Hotel Olümpia Tallinn’den yana kullandık. Bu otelin kahvaltı dahil 2 kişi gecelik fiyatı kahvaltı dahil 120 € civarında değişiyor. Ancak geri ödemesiz ve sınırlı fırsatlardan yararlanırsanız ücret 100 € oluyor. 4 yıldızlı oteli kesinlikle tavsiye ediyorum.
Şu an güneşin batmış halini görüyorsunuz. Fotoğrafı çektiğim saat gece 02:00. Camdan yansıma yapmasına rağmen kötü sayılmaz.
Adres: Liivalaia 33, 10118 Tallinn, Estonya Tel: +372 631 5333 Int: Fırsatlar için tıklayınız.
Tallinn’de Alışveriş
Tüm Baltık Bölgesi’nde olduğu gibi Tallinn’de de en çok amber mücevher parçaları ve kışlık giyim ürünleri dikkat çekiyor. Tabii ki bir de kullanıyorsanız votka çeşitleri.
Alışverişin merkezi ise ünlü Viru Caddesi. Bu caddede hem alışverişten hem de gezmekten çok zevk alacağınıza eminim.
Benim ise size tavsiyem. Kışlık eşya. Özellikle Temmuz ayı yaz kabul edildiğinden kışlık eşyalar ucuzluyor. Her Pazartesi Belediye Meydanı’nda bit pazarı açılıyor. Onun dışında da Eston kadınlar tezgah açıyor. Bu tezgahlardan son derece kaliteli eldiven, patik, şal vb. her türlü kışlık eşyayı çok uygun fiyatlara alabilirsiniz. Yine bu tezgahlardan el yapımı sanat eseri hediyelik aksesuarlardan da alabilirsiniz.
Bunun dışında Tallinn yolunda uğradığımız Parnu’da ana yol kenarında bulunan Kaubamajakas Alışveriş Merkezi’de alışveriş tutkunları için ideal seçenek. Özellikle marka ayakkabıları Türkiye’ye göre buran oldukça ucuza alabilirsiniz.
Alışveriş denince sanırım Helsinkililerden de bahsetmem gerekiyor. Helsinki çok pahalı olduğu için hafta sonları Helsinki’den alış verişe geliniyor. Özellikle alkollü ürünler olmak üzere kola gazoz vb. bavullarla ve kolilerce taşınıyor. Tabii ki bayanlar kuaföre baylar berbere muhakkak uğruyor. Cruise Terminalin neredeyse her tarafında Tallinn’deki berber ve kuaförlerin ilanları vardı. Düşünün berber ya da kuaföre başka ülkeye gidiyorsunuz. Ne kadar ilginç değil mi?
Değerlendirme
Tallinn’den istemeye istemeye ayrılıyoruz. Şehrin görülmesi gereken en önemli yerleri Toompea Tepesi ve Alt Şehir. Eğer bölge ile ilgili bir planlama yapacaksanız gidiş dönüş Tallinn-Helsinki olarak yapabilirsiniz. İki şehrin arası cruise ile 3 saat. Hem 2 şehir hem de 2 ülke görmüş olursunuz.
Tallinn başlıkta belirtiğim gibi Baltıkların en güzel kenti. Tam olarak korunmuş, günümüze kadar gelmiş. Çok seveceğinize eminim. Özellikle fotoğrafçılar için 3 gün bu romantik şehir için harika olur. Sağlıcakla kalın.
Tallinn ile ilgili diğer yazılarımız için Tallinn Gezi Rehberi‘ne, Baltıklar ile ilgili planlama yapıyorsanız Baltık Gezi Rehberi‘ne bakmayı unutmayın. Sağlıcakla Kalın.