Girne Kalesi, Kıbrıs’ın En Önemli Tarihi Değerlerinden Biri

Girne Yat Limanı’nın hemen bitişiğinde bulunan Girne Kalesi, Kıbrıs’ın En Önemli Tarihi Değerlerinden Biri. Biz de kış da olsa kaleyi gezmek istedik. 

Anlatılanlara göre tarihte adayı ele geçirmek için mutlaka bu kalenin fethedilmesi gerekmiş. Bu nedenle de her dönemde önemli olmuş her dönemini çok iyi yansıtan bir kale. Kendinizi bir çok medeniyetin yerleşik yaşadığı tarihsel kronolojinin sayfalarında hissediyorsunuz.

Savaş zamanlarında sığınma, barış zamanlarında dinlenme için kullanılmış. Bence gayet de iyi korunmuş!..

Ama şu gerçeği de yazmadan geçemeyeceğim. Bir tarafta buram buram tarih ve sizi alıp götüren bir atmosfer, diğer tarafta denizin ve çevre binaların berbat hali. Bakımsızlık ve her yer toz toprak içinde. Böyle bir değere bu kadar sahip çıkılması da ayrıca acı verici.

Girne Kalesi Gezisi

Girne Kalesi Giriş Ücreti ve Ziyaret Saatleri

Kişi başı giriş ücreti 25 ₺ (2020). Kaleyi tamamen gezmek yaklaşık 1 saat sürüyor. Kale kış döneminde 09.00-13.00 ile 14.00-16.45, yaz döneminde 09.00-14.00 ile 17.00-19.00 saatleri arasında ziyarete açık.

Girne Kalesi’nin Tarihi

Ne zaman inşa edildiği bilinmeyen kaleye tarihte ilk olarak 1191 yılında Arslan Yürekli Richard’ın Kıbrıs’ı ele geçirmesi sırasında atıf yapılmış. Ancak yapılanan kazı değerlendirmeleri ilk inşa tarihini Helenistik döneme kadar götürüyor. 7. yy.da Arap akınlarına karşı kentin korunması maksadıyla Bizanslılar tarafından yapıldığı da değerlendirilmeler arasında.

Arslan Yürekli Richard, Kıbrıs’ı ele geçirdikten sonra yeğeni Guy de Lusignan’a satmış. Böylece adada 1192-1489 yılları arasında 300 yıl sürecek Fransız Lüzinyan dönemi başlamış.

Kale, ilk olarak 1208-1211 yılları arasında Kıbrıs Kralı John d’İbelin döneminde geliştirilmiş.

14. yy.da Venedik saldırıları ile hasar gören kale, 1491’de adanın Venediklilerin eline geçmesinin ardından yapılan son eklemelerle de bugünkü biçimine kavuşmuş. Bu dönemde top atışlarına karşı kalın tahkimat duvarları ve içlerinden top atışı yapılabilecek kuleler inşa edilmiş.

1570 yılında ise kale Osmanlı ordusuna savaşsız çok direnmeden teslim olmuş. Bu nedenle de günümüze kadar gelebilmiş. Bu sefer sırasında şehit düşen Osmanlı Amirali Cezayirli Sadık Paşa’nın lahiti de kalede bulunmakta.

İngiliz sömürge döneminde ise hapishane ve polis okulu olarak kullanılmış. 1963-1974 yılları arasında Rum Milli Muhafız Ordusu kaleyi askeri amaçlarla kullanmış. 1974 Kıbrıs Barış Harekatı’ndan sonra ise halkın ziyaretine açılmış. 

Girne Kalesi’nin Bölümleri

-Zindanlar

Kalenin batı tarafında yer alıyor. Lüzinyan dönemine ait. 1367-68 yılları arasında Kral I. Peter döneminde inşa ettirilmiş. 

-St. George Kilisesi (Bizans Kilisesi)

Kalenin kuzeybatı tarafında yer alıyor. Bizans dönemine ait. 12. yy.da inşa ettirilmiş.

Bizans ve Lüzinyan döneminde kalenin dışarısındaymış. Venedik döneminde kaleye dahil edilmiş.

-Venedik Kuleleri

Kalenin kuzeybatı, güneybatı ve güneydoğu uçlarındaki Venedik Kuleleri 16. yy.da inşa edilmiş. 

Kuzeybatı tarafındaki kule kalenin de en eski bölümü. Bu kulenin burada bulunan eski Bizans tahkimatlarının üzerine inşa edildiği düşünülüyor.

Eğer kuzeybatı kulesine çıkarsanız Girne Yat Limanı bütün ihtişamıyla karşınıza çıkacak.

O döneme ait topları bu kulelerde görebilirsiniz. 

-Luzinyan Kulesi

Luzinyan Kulesi, Girne Kalesi’nin kuzeydoğu köşesinde bulunuyor.

1208-1211 yılları arasında Kıbrıs Kralı John d’İbelin tarafından inşa ettirilmiş.

Bu kuleye çıktığınızda kalenin doğu tarafını fotoğraflayabiliyorsunuz.

-Sarnıç

Lüzinyan dönemine ait. Kalenin su ihtiyacını karşılamak amacıyla inşa ettirilmiş. 

Bunun dışında doğu binaları bölümünde Vrsyi Neolitik Köy Yerleşimlerine ait buluntuları, Kırnı Köyü’nde bulunmuş Tunç Dönemlerine ait buluntuları, Helenistik ve Bizans Dönemine ait mezar buluntularını, Rhodos’tan mal yükleyip doğuya sefer yapmakta olan ve M.Ö. 300’lü yıllara tarihlenen bir gemi batığını görebilirsiniz. Malesef biz bakım nedeniyle kapalı bölümleri gezemedik.

Ancak yine de bu haliyle bile her mevsim gezmeye değer bir kale… Yeni yazılarda görüşmek üzere..

Girne ve KKTC ile ilgili diğer yazılarımız için KKTC Gezi Rehberi‘ne bakabilirsiniz.