Tanrı Şiva’nın Evi Pashupatinath Tapınağı

Tanrı Şiva’nın Evi Pashupatinath Tapınağı (श्री पशुपतिनाथ मन्दिर) Hindular için oldukça önemli bir tapınak kompleksi. Her yıl buraya ömürlerinin sonuna geldiklerine inanan binlerce yaşlı Hindu geliyor. 

Bu insanların tek amaçları var. Burada ölmek. Nasıl yani diyorsunuz. Ölümlerinin kesin günü kompleksin astrologları tarafından tahmin ediliyor. Böylece hayatlarının son birkaç haftasında daha çok sevap kazanıp burada yakıldıktan sonra kutsal Ganj Nehri’ne akan Bagmati Nehri’nin sularında seyahat etmek ve cennete gitmek istiyorlar. 

Tabii ki cennete gidemeyenlerin tekrar Dünya’ya geleceği sistemi  Nepal ve Hinduizm Anlayışı (Din, Reenkarnasyon ve Kast Sistemi) başlıklı yazımda anlatmıştım. İşte Hindular burada ölürlerse ve cennete gidemezlerse bile güzel bir karma ile yeniden doğacaklarına inanıyorlar. Yani her durumda kazanıyorsunuz. 

Kompleks, yüzyıllık Hindu ritüellerinin ilk haliyle uygulandığı ve ziyaretçilerine Hindu yaşam, ölüm ve reenkarnasyon geleneklerini hissetme şansı veren bir yer. Üstelik burada dilenen tüm dileklerin gerçekleştiğine inanılıyor. Ben de dilim döndüğünce siz gezginlere burada görüp yaşadıklarımı anlatmaya çalışacağım.

Bu vesile ile kompleksi bana gezdiren bir çok sorunun cevabını aldığım değerli arkadaşım Jeena’ya da ayrıca teşekkür etmek istiyorum. 

Nepal para birimi Nepal Rupisi (NPR). Burada ödeyeceğiniz her Nepal Rupisi (NPR) = 0,059 TL (2020). Hesaplarınızı bu değere göre yapabilirsiniz. 

Pashupatinath Tapınağı Gezisi

Pashupatinath Tapınağı (श्री पशुपतिनाथ मन्दिर)‘na Ulaşım

Kompleks, Thamel’in yaklaşık olarak 4 km kuzeydoğusunda bulunuyor. Nepal’de yollar çok bozuk olduğu ve şehir içerisinde bile trafik saatlerinde araçla saatte ortalama hızınız 5-10 km arasında değiştiği için buraya taksi ile gitmeniz daha uygun. Merkezden buraya taksi için 400 NPR ödemeniz uygun. Fazlasını vermeyin. Taksiyi de bekletmenize gerek yok çünkü burası şehir içi dönüş için de kolaylıkla taksi bulabileceğiniz bir yer.  

Buraya Ratna Park ya da Jamal Otobüs Durağı’ndan 20-25 NPR karşılığında toplu ulaşım ile gelebilirsiniz. Halka da fazlasıyla karışırsınız. Ancak bu ücret çok uygun olmakla birlikte hem çok fazla zamanınızı alır hem de tam bir macera olur. Tercih sizin.

Adres: Pashupati Nath Road 44621, Kathmandu 44600, Nepal Tel: +977 1-4470340

Int: https://pashupatinathtemple.org/

Pashupatinath Tapınağı (श्री पशुपतिनाथ मन्दिर) Ziyaret Saatleri ve Giriş Ücreti

Kompleks, 04:00-21:00 saatleri arasında ziyarete açık. Ancak gün ortası 12:00-17:00 kapalı. Gitmeden önce bu saatleri teyit etmekte fayda var. Biz tapınağa 17.00’dan sonra gittik çünkü. Yine de tapınağı ziyaret etmek için en iyi zamanın sabah erken veya akşam gün batımı olduğunu düşünüyorum. 

Komplekse yabancılar doğu yakasından girebiliyor. Burada kişi başı 1000 NPR ücret alınıyor. Hindular ise hiçbir ücret ödemeden tapınağa batı yakasından giriyor. Jeena sayesinde ben de batı yakasından tapınağa ücret ödemeden girdim.

Eğer ritüelleri ve gelenekleri merak ediyorsanız 10 $ gibi bir ücret karşılığında girişte bir rehber de kiralayabilirsiniz.  Jeena benim aynı zamanda rehberim de olduğu için böyle bir ihtiyacım olmadı.

Kompleks hafta sonları, ulusal bayramlar ve Budist festivallerinde çok daha fazla kalabalık oluyor. Planlamalarınızda bunu da değerlendirmenizde fayda var. 

Pashupatinath Tapınağı (श्री पशुपतिनाथ मन्दिर) Efsanesi

İlk önce tapınağın efsanesi ile başlayalım. Tapınağın bir geyik kılığına girerken Tanrı Şiva’nın boynuzlarından birini kaybettiği yerde inşa edildiğini iddia ediliyor. Şiva ve eşi Bagmati diğer tanrılar ve maiyetleri ile nehir kıyısına gelmiş ve buranın güzelliğine hayran kalmışlar. Kendilerini birer geyiğe dönüştürüp çevredeki ormanlarda gezmeye başlamışlar.

Bir süre sonra tanrılar ve insanlar görevlerine geri dönmeye karar vermişler ama Şiva ve eşi geri dönmeyi reddetmiş. ve güç kullanmak zorunda kalmış.

Diğer tanrılarla dövüşte Şiva boynuzlarından birini kaybetmiş, işte bu boynuz Pashupatinath’taki Hinduların taptığı ilk lingam olmuş. Daha sonra bu kalıntı kaybolmuş ama bir inek gömüldüğü yeri sütüyle sulayarak bir çobana göstermiş. İşte buraya da Pashupatinat Tapınağı inşa edilmiş.

Pashupatinath Tapınağı (श्री पशुपतिनाथ मन्दिर) Tarihi

Tabii ki bu efsane kısmı. Gerçekte ana tapınak Pashupatinath’ın yapım tarihi kesin olarak bilinmiyor. Bu gerçeğe rağmen, Pashupatinath, Katmandu’nun en eski Hindu tapınağı olarak kabul ediliyor.

Tapınağın varlığına dair en eski kanıt MS 400 yılına dayanıyor. Tapınağın Licchavi Kralı Prachanda Dev tarafından inşa ettirildiği değerlendiriliyor. Pashupatinath bölgesindeki mevcut tapınakların inşa tarihleri ise 9. yy.a kadar gidiyor.

17. yy.ın sonunda ana tapınağa beyaz karıncalar tarafından büyük zarar verilince Hindularda bu tapınağı yeniden inşa etmişler. 

Son birkaç yüzyıl içerisinde Bagmati Nehri’nin her 2 yakasına ve ana tapınak çevresinde sayısız küçük tapınak inşa edilmiş.

Hindular için dini, kültürel ve arkeolojik olarak çok önemli olan tapınak, çevresi ile birlikte 1979 yılında UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne alınmış.

2015 yılında yaşanan Nepal depremi ana tapınağa zarar vermemiş ama çevre tapınaklarda büyük zarar oluşturmuş. 

Pashupatinath Tapınağı (श्री पशुपतिनाथ मन्दिर)

Burası tek bir tapınaktan öte tapınaklar kompleksi. Kompleks, Ganj Nehri’nin de bir kolu olan Bagmati Nehri’nin her 2 kıyısına kurulmuş. Oldukça büyük bir alanı kaplıyor.  

Bagmati’nin doğu kıyısında çok sayıda tapınak var ve bunların çoğu Tanrı Şiva’ya adanmış. Bu binaların çoğu taştan yapılmış küçük tek katlı yapılar.

Kompleksin merkezinde ise karşıda gördüğünüz tüm komplekse adını veren ve çatısı altınla kaplı 2 katlı Tanrı Şiva’nın Evi Pashupatinath Tapınağı (श्री पशुपतिनाथ मन्दिर) var. 23 m yüksekliğindeki tapınak pagoda mimari tarzında inşa edilmiş. Güzel oyma ahşap kirişler ve ahşap heykellerle dekore edilmiş. Hindu mimarisinin şaheseri olarak kabul ediliyor. Tamamı gümüş saclarla kaplı 4 ana kapısı var. Tapınağın en şaşırtıcı süslerinden biri Tanrı Şiva’nın boğası Nandi’nin büyük altın heykeli. 

Nehrin batı tarafındaki tapınaklara sadece Hindular girebiliyor. Nehrin batısında yabancılara hiç hoş gözle bakılmıyor.

Şu an bizim olduğumuz nehrin doğu yakası ise yabancılara açık bölüm. Burada da batı yakasındaki kadar olmasa da yine tapınaklar var.

Bu taraf daha çok yabancılar tarafından törenleri izlemek için kullanılıyor. O nedenle de turistlerin ilgi odağı olan yer burası.

Ayrıca, nehrin doğu kıyısından ana tapınak tüm güzelliği ile görülebiliyor. Hatta eğer hava açık olursa Katmandu’nun kendine özgü mimarisini ve dokusunu buradan izleyebilirsiniz.

Bagmati’nin batı kıyısı boyunca cenaze törenleri için çok sayıda platform inşa edilmiş. Böylece aynı anda birden fazla ölü yakılabiliyor. Burada ölü yakma törenleri daha çok bir görsel şölen şeklinde icra ediliyor.

Dini ritüellerin çoğu biz Batılılar için kültürel olarak alışılmadık, hatta akıllara durgunluk verici gelebilir. Ancak daha garibi de var. Yakılmış bedenlerin özel kokusu….

İyi haber bu kokunun çürüyen beden kokusu ile bir alakası yok. Aksine farklı baharatlarla karıştırılmış ekşi süt  kokusu gibi..

Daha garibi ise ölülerin külleri Bahmati Nehri’ne atılırken nehrin aşağısında çamaşır yıkayan yerel kadınları görüp yuh artık diyorsunuz.

Ama öyle değil işte..şimdi sıkı durun Bagmati suları ölü külleri nedeniyle aşırı yağ içerdiğinden çamaşırların kirlerini temizlemek de kolay oluyormuş. Sabunun da bu şekilde icat edildiğine inanılıyor.

Tabii ki bu konu özet geçilecek bir konu değil. Ölü yakma törenleri ile ilgili detayları, fotoğrafları ve çektiğim videoları Nepal’de Ölü Yakma Töreni ve Yaşanılanlar başlıklı yazımızda bulabilirsiniz.

Sadular

Etrafta gezerken vücutlarındaki rengarenk boyalarla benzersiz bir görünüme sahip olan saduları göreceksiniz. Hatta belki samimi de olacaksınız. 

Hatırlarsanız Nepal ve Hinduizm Anlayışı (Din, Reenkarnasyon ve Kast Sistemi) başlıklı yazımda inanışa göre Hinduların eğer yaşadıkları hayatta yetersiz bir karmaya sahip olurlarsa öldükten sonra cennete gitmek yerine tekrar doğarak Dünya’ya döndürüldüklerinden bahsetmiştim. Üstelik kötü karmaları sebebiyle onları eskisinden daha kötü bir hayat bekleyebileceğini de belirtmiştim.

İşte sadular bizim tabirimizle bu döngüden kurtulmak için dünyevi olaylardan tamamen uzak durup devamlı meditasyon yaparak cenneti garanti etmeye çalışan ve yeniden doğuştan kurtulmak isteyen insanlar. Gizemli görünseler de aslında çok sefil bir hayatları var. Tapınak kompleksindeki mağaralarda veya küçük hücrelerde yaşıyorlar. Çoğu hiç yıkanmıyor bile..

Diğer taraftan hepsi turist dostu ve yabancılarla fotoğraflar için poz vermeye de hevesliler. Malesef aynı insanlar fotoğraf çektirmeye gelince en az 500 NPR istiyor. Onlarla fotoğraf çektirmek istiyorsanız bunu da vermek zorundasınız. 

Maymunlar

Maymunlar burada insanlara pek yanaşmıyor, kendi hallerindeler. Ancak çok da şeker şeyler. Tapınağın içerisinde çoluk çocuk sürü halinde geziyorlar.

Şu sorunun cevabını da yeri gelmişken vermek lazım. Bu tapınakta neden bu kadar rahatlar?

Çünkü Maymun yüzlü Tanrı Hanuman’ın ordusu da maymunlardan oluşuyormuş. Bu yüzden Hinduizm’de maymunlar çok saygı görüyor. Yani aslında sadece burada değil tüm Hindu tapınaklarında istedikleri gibi takılan maymunlar görebilirsiniz.

Ama bir yemek görürlerse hayır da demiyorlar. Özellikle de kendi kendilerine yemek yemeleri muhteşem bir sahne.

Değerlendirme

Tapınağın üst katlarında çekim yaptıktan sonra arkamıza baktığımızda ise artık dumanlar arasında günün batmakta olduğunu ancak hala birçok törenin devam ettiğini görüyoruz.

Burayı azami 2-3 saatte gezebileceğinizi değerlendiriyorum. Ancak en iyi fotoları gün batımında alabilirsiniz. Bu konuyu planlamalarınızda dikkate alın. Katmandu ve çevresi ile ilgili diğer yazılar için Nepal Gezi Rehberi‘ne bakabilirsiniz. Sağlıcakla kalın.