Gurkha Müzesi (Gurkha Memorial Museum)

Gurkha Müzesi (Gurkha Memorial Museum) 1994 yılında cesaretleri ile ün salmış Gurkha askerlerinin anılarını canlı tutmak amacıyla kurulmuş bir müze. 

Ülke aslında Dünya’da 3 şeyiyle ünlü. Dünya’nın en yüksek 14 zirvesinden 8’ine ev sahipliği yapması, Lord Gautam Buddha’nın doğum yeri ve evi olması, son olarak ‘Gurkha’ olarak bilinen askerleri.

Gurkha aslında ülkede bir bölgenin ve burada yaşayan insanların adı. Ancak zaman içerisinde cesareti ile ünlü askerlerin adı olmuş ve Dünya’ya da böyle yayılmış. 

Bahse konu askerler 1815 yılından beri İngiliz Ordusu’nda kraliçe adına savaşıyor. Çanakkale dahil 2 Dünya savaşı, bir çok savaş ve çatışmaya katılmışlar. Şimdiye kadar 45 bin kişi ölmüş, yaralanmış ya da kaybolmuş. İşte bu müze hem onların hikayelerini anlatmak hem de onları onurlandırmak adına kurulmuş.

Tabii ki aklınıza neden? diye bir soru geliyor. Açıkçası buna ben de bir anlam veremiyorum. Kendi ülkesini işgal eden bir ülkenin ordusunda savaşmak, onların verdiği cesaret madalyaları ile gururlanmak ve hatta ölmek bizim gibi esaret altında hiç yaşamamış milletlerin anlayabileceği şeyler değil sanırım.

İşin daha da garibi her yerde görebileceğiniz “Ölmek korkak olmaktan daha iyidir” diye bir mottoları var.  Ancak konuştuğum kim varsa hepsi de bu durumdan gurur duyuyor. Olağan görüyor. Üstelik atalarının savaştığı Türkiye ya da Türkler ile ilgili hiç bir şey de bilmiyorlar. Gerçekten kültür emperyalizmi denen şey sanırım işte bu.

Ben de sizlere Pokhara’ya gelirseniz uğramanız gerektiğini düşündüğüm bu müze ilgili deneyimlerimi aktarmaya çalışacağım.

Nepal para birimi Nepal Rupisi (NPR). Burada ödeyeceğiniz her Nepal Rupisi (NPR) = 0,059 TL (2020). Hesaplarınızı bu değere göre yapabilirsiniz. 

Gurkha Müzesi Gezisi

Gurkha Müzesi (Gurkha Memorial Museum)’ne Ulaşım

Müze şehrin kuzey çıkışında merkezden 6,6 km uzaklıkta Lamachaur yolu üzerinde sağ tarafta bulunuyor. Buraya Bagar da deniyor. Hemen yakınlarda Bagar Bus Stand bulunuyor.

İster şehir merkezinden çıkan yeşil otobüslere binip Baglung Rajmarg üzerinde müzeye en yakın nokta da inin. İster yine şehir merkezinden geçen beyaz otobüslere binip Bagar Bus Stand’a gelince inin. Geri dönerken de tersini  yapabilirsiniz. 

Taksi kullanmak da bir seçenek ancak yol düz olduğu için tavsiye etmem. Ben şahsen etrafı da görmek için göl kenarından buraya yürüyerek gittim. Yaklaşık 1 saat sürdü. Oldukça da zevk aldım.

Dönerken de müzenin önünden geçen yeşil otobüslere bindim. 25 NPR ödeyip 20 dakikada göl kenarına vardım. Size de aynı yöntemi tavsiye ederim.

Araba ile gelirseniz içeride en az 10 arabalık park yeri var. Otopark ziyaretçiler için ücretsiz

Adres: Lamachaur Rd, Pokhara 33700, Nepal Tel: +977 61-441762 Int: http://gurkhamuseum.org.np/

Gurkha Müzesi (Gurkha Memorial Museum)’ne Giriş Ücreti ve Ziyaret Saatleri

Nepalli olmayanlar müzeye giriş için kişi başı 250 NPR ücret ödüyor.

Eğer fotoğraf çekecekseniz ekstra olarak da 100 NPR veriyorsunuz.

Müze her gün 08:00-16:30 saatleri arasında ziyarete açık. Müzenin girişinde hem giriş hem çıkış için imza atabildiğiniz bir anı defteri var. Defteri alıp daha önce Türkiye’den kimsenin gelip gelmediğine baktım. 

Tahmin ettiğim gibi daha önce müzeyi ziyaret eden bir Türk yoktu. Birazda ilk Türk olmanın gururuyla ben de deftere imzamı attım. 

Burada beni en şaşırtan olay beni uzaktan izleyen gençlerin yanıma gelip benimle fotoğraf çektirmek istemeleri oldu ki buralarda özellikle batılı yabancıların gençler tarafından bayağı saygı gördüğünü belirtmeliyim.

Onlar için ilginç olan ise ilk defa bir Türk görmeleri oldu. Gerçekten de duymakla birlikte hiç Türk görmemişler. Türkiye ve Türkleri bilmiyorlar. Tabii ki bunda İngiliz temelli eğitim anlayışının bir rolü var mı bilmiyorum ancak atalarının gelip savaştığı toprakları ilk defa duymaları bana çok garip geldi.

Gurkha Müzesi (Gurkha Memorial Museum) Gurkha Tarihi

Müzede sergileme için kronolojik bir sıra izlenmiş. Burada Gurkhalar ile ilgili tüm tarihi gelişimleri başından itibaren izleyebiliyorsunuz. 

-Gurkhaların Ortaya Çıkışı

Gorkha Krallığı’nın son Nepal Krallığı’nın ilk hükümdarı Kral Prithvinarayan Shah döneminde kral ordusunu bir tepesinde sarayının da bulunduğu Gorkha’dan yönetiyormuş. Gorkha o zamanlar krallığın da başkentiymiş. Bu nedenle orduya da Gorkha Ordusu deniyormuş. Kral tüm Nepali bu ordu ile 1742 yılında ele geçirip birleştirmiş. Gurkha isminin çıkışı da bu şekilde olmuş.

O dönemde Hindistan, British East India Company tarafından yönetiliyormuş. Nepal birliği sağlandıktan sonra Gorkha Ordusu Hindistan’ın kuzey sınırlarına saldırınca 1814-1816 yıllarında İngilizlerle savaş çıkmış.

Bu dönemde Gorkha Ordusu kendisinden kat kat güçlü İngiliz Ordusuna saldırıp büyük başarılar elde etmiş. Hatta İngiliz subayları onların cesaretlerine hayran olup düşman olsalar da ölenler için kendi askerleri ile birlikte tören düzenleyip mezar bile yaptırmış. Mahkumlara onurlu davranmış.

Savaşın sonunda İngilizler ile Gurkalar arasında karşılıklı saygı artmış ve İngilizler krala Gorkha Ordusu’nun kendileri ile birlikte savaşmasını teklif edilmiş. Teklif kral tarafından kabul edilmiş.

24 Nisan 1815 tarihinde ilk 3 Gorkha alayı kurulmuş. Teğmen Frederick Young, savaş esirlerini de bu alaya dahil etmiş. 

Tabii ki 1815 yılında başlayan bu anlayış 200 yıl devam etmiş. 

-Birinci Dünya Savaşı

Birinci Dünya Savaşı’nda Avrupa’da İngiliz Ordusu içerisinde 120.000’den fazla Gurkha görev almış. Yaklaşık 20.000’i yaralanmış, ölmüş veya kaybolmuş.

Gurkhalar Gelibolu’ya da çıkan ilk birlikler olmuş. Hatta belli bölgeleri de ele geçirmişler ancak İngilizler onların cesaretini gösteremeyince karada Türklere karşı tutunamamışlar.

Bu savaşta Anzak Ordusunda yer alan Gurkhalar her yıl yapılan Anzak Günlerinde halen çıkarmada gösterdikleri cesaretleri ile anılıyor.

Birinci Dünya Savaşı’nda pek çok Gurkha düşman karşısında sahada gösterilen cesaret için verilen en yüksek madalya olan Victoria Cross (VC) almış.

-İkinci Dünya Savaşı ve Sonrası

İkinci Dünya Savaşı sırasında, Afrika’nın sıcak çöllerinde, Avrupa’nın soğuk kışlarında veya Burma’nın çamurlu ormanlarında yaklaşık 23.000 Gurkha yaralanmış, ölmüş veya kaybolmuş.

1947 yılında Hindistan bağımsızlığına kavuşunca burada görevli Gurkha alayları da Hindistan ve İngiltere Ordusu arasında paylaşılmış. 18.000’in üzerinde Gurkha İngiliz ordusunda kalmış.

Bu askerler 1950’den 1958’e kadar Malaya’daki komünist isyanı bastırmak için; 1962’den 1965’e kadar Brunei’deki isyanı bastırmak için kullanılmış. 

İngilizler onları 1982 yılında Falkland Savaşı’nda bile kullanmış.

Son olarak Afganistan’da görev alan Gurkhaların sayıları iyice azaltılmış ve biri İngiltere’de biri de Brunei’de olmak üzere 2 tabura kadar düşürülmüş.

Değerlendirme

Genelde gidilen yerlerde gezginler müzelerden uzak duruyor. Ancak bir Türk olarak Çanakkale’de atalarımızın savaştığı Gurkhaları tanımak bence önemli bir konu ve bunun için zaman ayırılmalı. 

Burayı azami 1-2 saatte gezebileceğinizi değerlendiriyorum. Bu konuyu planlamalarınızda dikkate alın. Pokhara ve çevresi ile ilgili diğer yazılara Nepal Gezi Rehberi‘nden ulaşabilirsiniz. Sağlıcakla kalın.