Şırnak Ya Da Eskilerin Tabiriyle Şehr-i Nuh

Şırnak Ya da Eskilerin Tabiriyle Şehr-i Nuh, Nuh Tufanı sonrasında kurulduğuna inanıldığından bu adı almış bir ilimiz.

İlin en önemli özelliği Güneydoğu Anadolu Bölgesi ile Doğu Anadolu Bölgesi arasında bir geçiş güzergahı olması. Bölgesel haritalara bakarsanız bu ilimizin 2 bölge arasında bölündüğünü ve Güçlükonak, İdil, Cizre ve Silopi’nin Güneydoğu Anadolu Bölgesi içerisinde Şırnak merkezi dahil ilin geri kalanının Doğu Anadolu Bölgesi’nde yer aldığını görebilirsiniz.

Zaten tarih boyunca da bu ilimizde bulunan Cudi ve Gabar Dağ geçitleri nice büyük komutanlara seferlerinde yol vermiş, bu geçitlerde gelebilecek ordulara karşı önlem alınmış.

Yine aynı şekilde bu geçitler tarih içerisinde ticarete de yön vermiş. İpek Yolu güzergahı olmuş.

Şırnak bu özelliğini bugün de devam ettirmekte. Cizre ve Habur Sınır Kapıları ile hem Suriye hem de Irak bağlantısı bulunan bir ticaret ve geçiş ilimiz.  

İlin ana geçim kaynağı ise madencilik, tarım ve ticaret. Özellikle Şırnak merkezinin hemen yakınında bulunan çok büyük kömür ocakları oldukça dikkat çekici.  

Şırnak Gezisi

Şırnak’ın Tarihi

İl aslında oldukça eski bir geçmişe sahip. Kaynaklara göre demir çağından itibaren ilin belli bölgelerinde yerleşim var. 

Rivayete göre Nuh’un gemisi Cudi Dağı’na oturmuş ancak tufan sonrası sular çekildikten sonra dağda yaşam şartları oldukça zorlaşmış. 

Bu nedenle Nuh Peygamber ve beraberindekiler önce Cizre bölgesine inip Cizre’yi kurmuşlar. Yazın orası çok sıcak olduğundan yayla olarak da bugünkü Şırnak merkezi kurmuşlar. Kâtip Çelebi’nin 17. yüzyılda yazdığı Seyahatname adlı eserinde ilin merkezi ve çevresinin aynen Cizre gibi Nuh Tufanı’ndan sonra kurulduğu belirtiliyor. 

Diğer taraftan Birinci Babil devletinin başkenti Babil Cizre sınırları,  Guti İmparatorluğu’nun başkenti Bajarkard Silopi ilçesi sınırları içerisinde bulunuyor.

Özellikle Guti İmparatorluğu’nun M.Ö. 3000’li yıllardan itibaren bölgede kurduğu ağırlık önem teşkil ediyor. Yine tarihçilerce Cudi Dağı’nın isminin de Gutilerden geldiği değerlendirmeleri mevcut.

İl, M.Ö. 20. yy.dan itibaren sırasıyla Babil, Araplar, Asurlular, Medler, Persler, Selevkos ve Sasanilerin denetimine girmiş. İslamiyet ile birlikte de Emevi, Abbasi ve Selçukluların hakimiyeti altında kalmış.

İpek Yolu, il Sınırları içerisinden geçtiği için önemli bir ticari olarak söz sahibi olmak isteyen devletlerce de her zaman ilhak edilmek istenen bir yer olmuş. 

Şırnak merkezi tüm bu dönemler boyunca Cizre’ye bağlı olmuş ancak Osmanlı İmparatorluğu’nun son döneminde 1914 yılında Siirt’in bir ilçesi yapılmış. 1990 yılında Şırnak İl yapılınca Beytüşşebap, Cizre, Güçlükonak, İdil, Silopi ve Uludere de bu ile bağlanmış. 

İlin en önemli tarihi kişiliklerinin ilki 1153 yılında Cizre’de doğan robot, saat ve benzeri 60 değişik makinanın da mucidi İsmail Ebul-İz El-Cezeri.

İkincisi ise 1695 yılında şair ve mutasavvıf Ahmed-i Hani tarafından kaleme alınan Mem u Zin adlı eserin kahramanları olan orta çağın gerçek Romeo ve Juliet’i Mem ve Zin.

Şırnak’a Ulaşım

Şırnak, Mardin’e 200 km, Şerafettin Elçi Havalimanı’na 61 km mesafede bulunuyor. Arabayla Mardin 3 saat, Şerafettin Elçi Havalimanı 1 saat mesafede. 

Mardin’den şehre ulaşırken daha çok Suriye sınır hattındaki E90 yolunu kullanıyorsunuz.

Eğer Şırnak’a uçak ile gelecekseniz Şerafettin Elçi Havalimanı’nı kullanabilirsiniz.

Havaalanına hem İstanbul’dan hem de Ankara’dan sefer yapılıyor. Şırnak’a uçakla İstanbul’dan 2,5 saatte; Ankara’dan 2 saatte ulaşabilirsiniz.

Araba kullanmayacaksanız havaalanı çıkışından kalkan minibüsler ile 20 TL (2019) ödeyerek Şırnak’a gidebilirsiniz. 

Şırnak Gezilecek Yerler

İl tarih olarak zengin olmakla birlikte son döneme kadar devam eden terör olayları turların bu bölgeyi rotalarına eklemelerine engel olmuş ancak son dönemde bölgede terör olaylarının kontrole alınmaya başlaması ile birlikte küçücükte olsa bir turizm hareketi de başlamış.

İlin turizm cazibe merkezleri ise daha çok Cizre ve Kasrik Beldesi’nde bulunuyor. 

-Dicle Nehri

Dicle Nehri, ilin can damarı gibi. İli ikiye bölen Dicle Nehri bölgedeki tarım arazileri için de önem taşıyor.

Ayrıca nehirde kısmen de olsa balıkçılık yapılıyor. Zaten Şırnak’ta yiyeceğiniz balıklar çok büyük oranda Dicle Nehri kaynaklı.

Tabii ki bununla da sınırlı kalmıyor. Dicle Nehri aynı zamanda Şırnak için doğal bir güzellik. 

Şırnak turizm hareketliliğin en önemli kaynağı söz konu nehir.

Yazın halkın da serinlediği ya da kıyısında bulunan restoranlarda güzel vakit geçirdiği nehir.

-Cizre

Şırnak’a 40 km mesafede bulunan Cizre; Nuh Peygamber Tarafından Kurulan Şehir.

Cizreliler tufan sonunda Nuh’un gemisinin Ağrı Dağı’na değil Cudi Dağı’na oturduğuna ve Cizre’nin de dağda yaşamanın zorluğu nedeniyle tufan sonrasında Dicle kıyılarına inen Nuh Peygamber tarafından kurulduğuna inanıyor.

Kanıt olarak da Cizre Kalesi’nin gemi şeklinde olduğunu gösterenler de var.

Diğer taraftan Cizre’nin adının kaynağı Cezire aslında Arapça bir kelime. Cezire Arapça’da “ada” anlamına geliyor. O dönemde buraya böyle denmesinin sebebi ise Dicle nehrinin bu bölümünde adalar oluşturması.

Cizre

Cizre’nin konumu da ilginç. Suriye sınırına 0 noktada bulunuyor. Yine Irak Habur Sınır Kapısı’na mesafesi 50 dakika bile değil. 

Şehrin başka bir dikkat çeken durumu da şehrin iklimi. Burası yaz aylarında oldukça sıcak ve kurak oluyor. Meteorolojik verilere göre Türkiye’nin en sıcak noktalarından biri. Şimdiye kadar +56 °C rekor sıcaklık bile görülmüş. Ben burayı kasım ayında gezerken bile hava oldukça güzeldi. 

Cizre’nin Tarihi, Cizre’ye Ulaşım, Cizre Gezilecek Yerler ve Cizre’de Ne Yenir? Nerede Yenir? başlıkları ile ilgili tüm detaylı bilgi ve fotoğrafları Cizre; Nuh Peygamber Tarafından Kurulan Şehir başlıklı yazımızda bulabilirsiniz.

-Kasrik Beldesi

Cizre’ye 13 km mesafede yer alan Kasrik Beldesi, 6000 Yıllık Koca Bir Tarihe sahip. Beldenin diğer bir özelliği ise Cudi ve Gabar Dağları’nın kesişme noktası olması. 

Eskiden burası güvenli olmayan bir mezraymış daha sonra buraya Kasrik Jandarma Karakolu yapılınca halk gelip karakol etrafına evler yapıp yerleşmiş. Nüfusun artması ile birlikte Kasrik bir belde olmuş.

Cami ile ilgili detaylı bilgi ve fotoğrafları Kasrik Beldesi, 6000 Yıllık Koca Bir Tarih başlıklı yazımızda bulabilirsiniz.

Şırnak’ta Ne Yenir? Nerede Yenir?

Şırnak’ta yemek bakımından bir çok seçenek sahibisiniz. Tabii ki ne istediğinize bağlı olarak. Burada otel kahvaltıları dışında kaldığım süre içerisinde arkadaşlarım sayesinde 2 yeri deneyimleme imkanım oldu. 

İlki Hamaloğlu Garden, ikincisi ise Çamlıca Piknik Yeri. Buradaki tüm deneyim ve fotoğrafları Cizre; Nuh Peygamber Tarafından Kurulan Şehir başlıklı yazımızda bulabilirsiniz.

-Karpuz Çekirdeği

Mekanlar dışında dikkatimi çeken bir husus da değişik kuru yemiş kültürü. Çoğunuz belki bilmiyordur ama bu bölge insanı ay çekirdeği yerine daha çok karpuz çekirdeği yiyor. 

Nasıl yani diyorsunuz biliyorum. Karpuz çekirdeğini kavrulmuş ya da haşlanmış olarak olarak tüketiyorlar. Kilosu 10 TL (2020) civarında satılıyor ve bölgede oldukça fazla tüketiliyor.

Şırnak’ta Nerede Kalınır?

Şırnak’ta çok fazla lüks sınıfında çok yıldızlı otel yok. Ancak ciddi bir ihtiyaç olduğu da görülebiliyor.

Benim buradaki tercihim Şırnak girişinde sizi karşılayan Şehr-i Nuh Otel oldu.

4 yıldızla hizmet veren otel tüm ilinde en lüks oteli olarak gösteriliyor. 

Açık büfe kahvaltı sunulan otelde bölgeye göre bir çok ekstra hizmet de alabiliyorsunuz. Fiyatlara gelince 2 kişi gecelik kahvaltı dahil oda standardına göre fiyat 350-450 TL (2020) arasında değişiyor. 

Adres: Bahçelievler Mahallesi, Cizre Caddesi No: 76 Şehr-i Nuh Otel, 73000 Merkez/Şırnak Tel: (0486) 216 36 36

Değerlendirme

Şırnak; gerek tarihi gerek kültürü ve gerekse konumu ile ilgi çekici birilimiz. Terör olayları nedeniyle gezgin rotalarına çok girememiş olsa da ilgi çekecek bir çok zenginliğe sahip olduğu bir gerçek.

Ancak, son dönemde güvenliğin sağlanması neticesinde küçücükte olsa kıpırdanmalar başlamış. Dileriz bu artış bir trend haline gelir. Bu durumdan ekonomik olarak herkes faydalanır. Sağlıcakla kalın.

Şırnak ile ilgili tüm yazılar için tıklayınız.